Phishing (Oltalama) Nedir ve Sahte Site Nasıl Anlaşılır? (2025)

Telefonunuza bankanızdan gelmiş gibi görünen “Hesap güvenliğiniz için lütfen linke tıklayarak şifrenizi güncelleyin” şeklinde bir SMS mi aldınız? Veya bir e-ticaret sitesinden “Kazandığınız hediye çeki için tıklayın” diyen bir e-posta mı? Durun ve tıklamadan önce iki kez düşünün. İnternetin en eski ve en etkili dolandırıcılık yöntemlerinden biri olan Phishing (Oltalama) saldırısı ile karşı karşıya olabilirsiniz. Bu rehberde, siber dolandırıcıların oltasına takılmamanız için sahte bir siteyi gerçeğinden nasıl ayırt edeceğinizi adım adım anlatıyoruz.

Phishing (Oltalama) Nedir? (Dolandırıcıların Yemi)

Phishing, siber suçluların sizi kandırarak şifrelerinizi, kredi kartı bilgilerinizi veya T.C. kimlik numaranız gibi hassas kişisel verilerinizi çalmak için kullandığı bir sosyal mühendislik yöntemidir.

Dolandırıcılar, genellikle güvendiğiniz bir kurum (banka, sosyal medya platformu, kargo şirketi, devlet kurumu) gibi davranarak size bir “yem” atarlar. Bu yem, genellikle aciliyet veya merak uyandıran bir mesajdır. Bu yeme takılıp linke tıkladığınızda, sizi orijinaliyle birebir aynı görünen sahte bir web sitesine yönlendirirler. Siz bilgilerinizi girdiğiniz anda, artık çok geçtir.

Bir Sahte Siteyi Gerçeğinden Ayırt Etme Sanatı: 5 Adımlık Kontrol Listesi

Dolandırıcılar ne kadar profesyonel olursa olsun, arkalarında mutlaka ipuçları bırakırlar. Bir linke tıkladığınızda veya bir siteye bilgilerinizi girmeden önce bu 5 adımlık kontrolü bir alışkanlık haline getirin:

1. URL’yi Bir Dedektif Gibi İnceleyin

Bu, en önemli adımdır. Adres çubuğundaki web sitesi adresini (URL) dikkatlice okuyun. Dolandırıcılar genellikle küçük harf oyunları yaparlar:

• Harf Değişikliği: google.com yerine gogle.com
• Eklemeler: siteadi.com yerine siteadi-giris.com veya login-siteadi.com
• Alan Adı Uzantısı: siteadi.com.tr yerine siteadi.com.net gibi güvenilir olmayan uzantılar.

2. Kilit İkonuna Güvenin: SSL Sertifikası (HTTPS)

Bir web sitesinin adresinin başında https:// ve bir kilit simgesi olmalıdır. Bu, o site ile aranızdaki veri akışının şifrelendiğini gösterir. Eğer bir sitede bu kilit ikonu yoksa ve adresi http:// ile başlıyorsa, o siteye asla şifre veya kişisel bilgi girmeyin. Ancak unutmayın, kilit olması sitenin %100 güvenli olduğu anlamına gelmez, sadece ilk güvenlik katmanını geçtiği anlamına gelir.

3. Tasarım ve Dil Bilgisi Hatalarını Arayın

Büyük ve kurumsal şirketler, web sitelerinin tasarımına ve dil bilgisine özen gösterir. Sahte sitelerde ise genellikle şu hatalar göze çarpar:

• Düşük çözünürlüklü, bulanık logolar.
• Anlamsız veya devrik cümleler.
• Çok sayıda yazım ve imla hatası.
• Sitedeki bazı linklerin veya butonların çalışmaması.

4. Acele ve Panik Havasına Dikkat Edin

Phishing saldırılarının en yaygın taktiği, sizi paniğe sevk ederek düşünmeden hareket etmenizi sağlamaktır. Aşağıdaki gibi ifadeler içeren mesajlara ve sitelere her zaman şüpheyle yaklaşın:

• “Hesabınız 24 saat içinde kapatılacaktır!”
• “Bu son şansınız, teklif sona eriyor!”
• “Şüpheli bir giriş tespit ettik, hemen doğrulayın!”

5. İletişim Bilgilerini ve Sosyal Kanıtları Doğrulayın

Gerçek bir şirketin web sitesinde her zaman açık bir “Hakkımızda”, “İletişim” sayfası, bir adres ve bir telefon numarası bulunur. Sahte sitelerde ise bu bilgiler ya hiç yoktur ya da sahtedir. Sitenin adını Google’da aratarak veya sosyal medya hesaplarını kontrol ederek meşruiyetini doğrulayabilirsiniz.

Phishing Saldırısına Uğradıysanız Ne Yapmalısınız?

Eğer bir anlık dalgınlıkla bilgilerinizi sahte bir siteye girdiyseniz:

1. Hemen Şifrenizi Değiştirin: O sitede kullandığınız şifreyi ve aynı şifreyi kullandığınız diğer tüm hesapların (e-posta, sosyal medya vb.) şifrelerini derhal değiştirin.
2. Bankanızla İletişime Geçin: Eğer kredi kartı veya banka bilgilerinizi girdiyseniz, durumu hemen bankanıza bildirerek kartınızı iptal ettirin ve şüpheli işlemleri kontrol edin.
3. Durumu Bildirin: İlgili platformu (Instagram, Facebook vb.) ve USOM gibi resmi kurumları sahte site hakkında bilgilendirin.